Steeds vaker verdwijnen boeken uit (school)bibliotheken in andere landen. Boeken die indruisen tegen de heersende moraal, die vragen stellen, schuren of stemmen laten horen die liever worden weggedrukt. Denk aan de book bans in de VS en bedreigingen van schrijvers rondom de Week van de Lentekriebels in ons eigen land. 

Marjoleine Molenaar, werkzaam bij Bibliotheek Rotterdam, heeft een boek over Verboden Boeken geschreven. “Het begon met nieuwsgierigheid na een ontmoeting met kinderen die thuis Harry Potter niet mochten lezen. De controverse rond boeken is een onderwerp dat al eeuwen speelt, een bewijs dat het boek nog steeds veel waarde heeft en het belang van het gesprek erover moeilijk te onderschatten is.''

Verboden Boeken-boek

Het prachtig vormgegeven Verboden Boeken-boek presenteert 24 boeken, teksten, manifesten die de wereld beroeren. Van een onthullende tekening in Waar is Wally tot The Future Library. Het verbod op braille, de kracht van orale tradities zoals de Anansi-verhalen, obsceniteiten, actievoerders, verboden liefdes: het bewijs dat taboes van alle tijden zijn.

Marjoleine: “De selectie van teksten en de vorm voor het boek vond ik heel spannend om te bepalen, ik wilde mijn persoonlijke mening zo min mogelijk laten doorklinken.” Het resultaat is een lichtvoetig boek dat tegelijkertijd serieuze thema’s aansnijdt met verrassende verhalen, vanuit verschillende tijdvakken, redenen en perspectieven. 

Lezersmars: houd je boek in de lucht!

Waar censuur de kop op steekt, loopt de democratie klappen op. In autocratisch bestuurde landen is de daad van het lezen daarom alleen al een daad van verzet, nog los van wat je precies leest. Literatuur is immers een vrijplaats voor een veelvoud aan denkbeelden en perspectieven, voor kritisch denken, voor vrije meningsuiting. Ze is het krachtigste antwoord op autocratische neigingen. 

Literatuurfestival ILFU roept lezers, schrijvers en boekenliefhebbers op om dwars door de Utrechtse binnenstad mee te doen aan de Lezersmars. De mars vormt een symbolisch weerwoord van boekenliefhebbers tegen censuur, autocratie en andere ondemocratische bewegingen die overal ter wereld opduiken. Tijdens de lezersmars houden alle deelnemers hun boeken in de lucht. Kies het boek dat voor jou hoop, vrijheid en saamhorigheid symboliseert. Kies het boek waarvan jij vindt dat iedereen het moet lezen als het ultieme antwoord op onverschilligheid, onvrijheid en onderdrukking.

De Verboden Boekenlijst met 100 titels

Nieuwsgierig naar wat voor soort boeken we het nu eigenlijk hebben? Er is een  Verboden Boekenlijst met 100 titels samengesteld. De lijst bevat veelal boeken die nu bedreigd worden, maar er zitten ook enkele historische voorbeelden bij. Verdere uitleg per boek over het verbod kan je zelf eenvoudig vinden, bijvoorbeeld via Wikipedia. Er is gekozen voor boeken die nu nog in druk zijn, maar het is een dynamische lijst en dus aan verandering onderhevig!