‘Leesvaardigheid’ en ‘bibliotheek’ staan volop in belangstelling
Lezen en vooral het gebrek aan leesvaardigheid staan de laatste tijd volop in de belangstelling van allerlei media. Dat de bibliotheek daarin een belangrijke rol speelt, blijkt uit de Troontrede die Koning Willem-Alexander op Prinsjesdag uitsprak, waarin hij vertelde dat ‘’het kabinet de openbare bibliotheek op zoveel mogelijk plaatsen wil terugbrengen, als plek waar mensen kunnen lezen, leren en elkaar ontmoeten’’. Toch kost het anno 2023 steeds meer moeite om Nederlanders uit te leggen waarom boeken en in bredere zin bibliotheken belangrijk zijn.
Klaas Gravesteijn, directeur VOB: “De woorden van de Koning geven een grote blijk van waardering voor alle bibliotheekorganisaties en hun medewerkers. We voelen ons gesteund door het brede politiek draagvlak, dat we ook teruglezen in de concept-verkiezingsprogramma’s.” (Bron: VOB en Rijksoverheid, 20-09-2023)
De bibliotheek staat aan de basis van de democratie, legt Nina Nannini, bestuurslid van NBD Biblion Groep (een bedrijf dat bibliotheken ondersteund bij de uitvoering van haar wettelijke taken), uit. “Bibliotheken moeten alle Nederlanders toegang geven tot betrouwbare, onafhankelijke informatie en hen de mogelijkheid bieden tot individuele ontwikkeling door het organiseren van ontmoeting en debat, workshops, cursussen, voorstellingen en lezingen.” (bron: AD, 21-09-2023)
Kritiek niveau
Elke vijf jaar wordt de leesvaardigheid van tienjarigen in kaart gebracht door onderzoekers van het Expertisecentrum Nederlands en de Radboud Universiteit. Uit het Pirlsonderzoek (Progress in International Reading Literacy Study) blijkt nu dat het niveau van Nederlandse tienjarigen in de afgelopen vijf jaar naar een kritiek niveau is gedaald. Ook de leestijd is afgenomen. 63 procent van de Nederlandse tienjarigen leest zelfs minder dan 30 minuten per dag, terwijl dat in 2016 nog 52 procent was. (Bron: het Parool, 16-05-2023)
Geestdodend
Eerder dit jaar heeft schrijfster Bibi Dumon Tak haar bedenkingen uitgesproken in een aflevering van Zomergasten over de te technische benadering van het leesonderwijs op de basisschool. ‘Begrijpend lezen’ is volgens Tak een geestdodende manier van leesonderwijs: ‘Het zijn zouteloze verhalen, en dan moeten kinderen na afloop ook nog allerlei vragen beantwoorden over wat ze net gelezen hebben. Dan slaat een verhaal dood en is de lol van het lezen er al snel af. Als een kind een leuk boek leest, doet het niveau er niet toe.’ Luister de podcast terug.
Ander leesonderwijs en het terugvinden van ‘t leesplezier zijn belangrijk zodat de laaggeletterdheid in Nederland een halt word toegeroepen. Ongeveer 1 op de 6 mensen van 16 jaar of ouder hebben nu moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dat zijn 2,5 miljoen Nederlanders. Ambassadeur Saïda Gropstra van de Stichting Lezen en Schrijven was één van hen. Zij leerde pas te lezen en schrijven op haar 46ste en vertelt daarover in een uitzending van Humberto. Kijk het fragment terug.
Grote collectie en gratis lid bij de bieb!
Uit het Pirlsonderzoek (Progress in International Reading Literacy Study) blijkt ook dat Nederlandse leerlingen die zeggen thuis 25 boeken of minder te hebben een lagere leesvaardigheidsscore behalen dan leerlingen uit Nederland die zeggen thuis 26 tot 100 boeken te hebben. Deze groep behaalt vervolgens weer een lagere leesvaardigheidsscore dan leerlingen uit Nederland die zeggen thuis 101 of meer boeken te hebben. Meer gegevens uit dit onderzoek lees je na op deze pagina.
De bibliotheek kan daarvoor de oplossing zijn! Toegang tot een grote en gevarieerde collectie boeken is bij uitstek de taak van de openbare bibliotheek. En tot 18 jaar zijn alle kinderen in Nederland gratis lid van de bibliotheek. Kom dus als een speer naar de bibliotheek en schrijf je in. Onze medewerkers helpen je bij het uitzoeken van een leuk leesboek, een grappig stripboek of een boek voor je spreekbeurt of werkstuk. #lezenisleuk!